Δημόσιος Χώρος. Σχεδιασμοί με νέα δεδομένα και προβληματισμούς.

Τα τελευταία χρόνια, η τρέχουσα αρχιτεκτονική πρακτική αδυνατεί να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις από την κοινωνική μετάλλαξη λόγω της οικονομικής κρίσης αλλά και του φαινομένου της παγκοσμιοποίησης στον αστικό χώρο. Οι παραδοσιακές λειτουργίες του δημόσιου χώρου βρίσκονται αντιμέτωπες με ετερογενή υποκατάστατα, όπως τα μεγάλα εμπορικά κέντρα ή τα ηλεκτρονικά δίκτυα επικοινωνίας. Η δυνατότητα της πόλης να λειτουργήσει ως χώρος έκφρασης της δημοκρατίας αμφισβητείται, καθώς όλο και πιο συχνά οι δημόσιοι χώροι μετατρέπονται σε εστίες υποβάθμισης και πεδία διαμάχης ή συγκρούσεων.

Σήμερα ο αστικός χώρος αποσυντίθεται και τα φαινόμενα διάρρηξης του κοινωνικού ιστού γίνονται ολοένα και πιο έντονα. Η νεώτερη γενιά αρχιτεκτόνων, η οποία επωφελήθηκε από το καλό πρόσωπο της παγκοσμιοποίησης, βρίσκεται πλέον αντιμέτωπη με το σκληρό πρόσωπο της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, την πτώση του βιοτικού επιπέδου και την ανάγκη επαναπροσδιορισμού των προτεραιοτήτων του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού.Η

Αρχιτεκτονική, οι Αρχιτέκτονες, προβληματίζονται πλέον σοβαρά.

  

Στη κάθε σύγχρονη πόλη η πολιτική διάσταση του κοινού δημόσιου χώρου επαναπροσδιορίζεται και μαζί και οι δυνατότητες για τη διερεύνηση των σχέσεων (δημοσίων αλλά και ιδιωτικών) έργων και πόλης κατά τη διάρκεια της κρίσης αλλά και μετά από αυτή. Δημιουργούνται ακόμη οι προϋποθέσεις για την ανάδειξη μιας νέας θεώρησης του ρόλου της αρχιτεκτονικής σε απόσταση από τα πρότυπα ευδαιμονισμού της περασμένης δεκαετίας.

Οι ιδιαιτερότητες και οι αντιφάσεις των αστικών χώρων ανιχνεύονται μέσα από την ταυτότητα, την κριτική θεώρηση των πλατειών, δρόμων, παραλιακών μετώπων, πάρκων, αλλά και πολλών άλλων, ενώ αναζητείται η συμβολή των αρχιτεκτόνων στη δυναμική της κάθε πόλης και καθορίζονται οι –υπό τις νέες συνθήκες-δυνατότητες εξέλιξης του δημόσιου χώρου στο μέλλον. Γίνονται αξιολογήσεις, τίθενται προτεραιότητες και προγραμματίζεται το κάθε βήμα, το κάθε δυσεύρετο πλέον ευρώ.

Το 2012 στην 13^η διεθνή έκθεση αρχιτεκτονικής της Βενετίας La Biennale di Venezia) το θέμα της ήταν ακριβώς αυτό.  O Δημόσιος Χώρος, το Κοινό Έδαφος - Common Ground. Σε αυτήν με 119 συμμετοχές παρουσιάστηκαν 69 projects(*), ενώ η ελληνική συμμετοχή [τα τελευταία 5’ του βίντεο της ΕΡΤ στο σύνδεσμο που παρατίθεται] επικεντρώθηκε στην ιδιαίτερη… δυναμική της Αθήνας κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης.

Τα συμπεράσματα, από πάσης απόψεως, επίκαιρα και ενδιαφέροντα για όλους, συμμετέχοντες και μη, μελετητές, δημόσιους άρχοντες, απλούς πολίτες.

Με μια σχετική εικόνα από την εκπομπή Η Εποχή των Εικόνων, της ΕΤ1 εδώ Απολαύστε το βίντεο.

Βασίλης Αυλωνίτης

(*) την συμμετοχή του Πανεπιστημίου της Πεσκάρα με την μελέτη για την Κόρινθο, δεν μπορέσαμε να την επιβεβαιώσουμε.