Περί Κυκλοφοριακής Μελέτης του Δήμου Κορινθίων

Διατύπωση απόψεων στη Μελέτη Κυκλοφοριακών
Παρεμβάσεων στο κέντρο της πόλης της Κορίνθου,
που εκπονήθηκε για λογαριασμό του Δήμου


Η Κίνηση Πολιτών και η Ομάδα Πολεοδομικών Παρεμβάσεων και Σχεδιασμού στα πλαίσια της δημόσιας διαβούλευσης για την Μελέτη Κυκλοφοριακών Παρεμβάσεων στο κέντρο της πόλης της Κορίνθου, που παρουσιάστηκε από τον Δήμο Κορινθίων έχει να κάνει τις παρακάτω επισημάνσεις.

Μεγάλο τμήμα της μελέτης αφορά το πλαίσιο πολιτικής του Δήμου, τις βασικές στρατηγικές και τις κατευθύνσεις στις οποίες πρέπει να στραφεί ο κυκλοφοριακός σχεδιασμός. Αυτές όπως τίθενται από τον μελετητή είναι:
1. Περιορισμός της χρήσης Ι.Χ.
2. Βελτίωση των δημόσιων μεταφορικών μέσων
3. Μέτρα για ιδιωτικά οχήματα που προβλέπουν περιορισμό στη πρόσβασή τους σε ευαίσθητες περιοχές και αύξηση του γενικευμένου κόστους
4. Μέτρα προσανατολισμένα στους πεζούς και στο ποδήλατο
Και ως βασικές πολιτικές επιλογές τίθενται :
1. Η αναβάθμιση της ποιότητας και αισθητικής χώρου
2. Η προώθηση βιώσιμης κινητικότητας (αστικές συγκοινωνίες, εναλλακτικοί τρόποι μετακίνησης κλπ.)
3. Η περιβαλλοντική προστασία
Στη μελέτη επισημαίνεται ότι οι περιορισμοί στο Ι.Χ. μπορεί να επιφέρουν κατ’ αρχήν προβλήματα, που όμως, εάν σχεδιαστούν καλά, με την πάροδο του χρόνου επιφέρουν ενθουσιασμό για περαιτέρω αλλαγές. (σελ. 2.27)

Στη συνέχεια της μελέτης όμως, ο προτεινόμενος σχεδιασμός των παρεμβάσεων, στον ιδανικό καμβά του κέντρου της πόλης, επιβεβαιώνει δύο πράγματα. Πρώτον την έλλειψη ουσιαστικών πολεοδομικών παρεμβάσεων που θα άλλαζαν εκτός από την κυκλοφορία και την μορφή της πόλης και δεύτερον μια εμμονή στη χρήση, από το αυτοκίνητο, του ενός τεταρτημορίου του κέντρου, με την ταυτόχρονα πλήρη σχεδόν απομάκρυνση του από το διαγώνια αντίστοιχο του.

Η έλλειψη ουσιαστικών πολεοδομικών παρεμβάσεων οφείλεται καθαρά στην έλλειψη πολιτικής σκέψης, σχεδιασμού, απόφασης και δράσης ικανής να αλλάξει την εικόνα της πόλης, να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των πολιτών, να αποδώσει το κέντρο στους Κορίνθιους και όχι στα αυτοκίνητα και το μπετόν.
Είναι σαφής η απουσία ενός σχεδίου διαμόρφωσης - διαφοροποίησης του κέντρου της πόλης από την Δημοτική Αρχή και εξ αυτού και η έλλειψη των ανάλογων οδηγιών προς το μελετητή.

Με απλά λόγια φαίνεται ότι δεν ξεκινήσαμε σωστά.
Δεν ¨σχεδιάσαμε¨ πρώτα τις παρεμβάσεις μας για να ρυθμίσουμε μετά την κυκλοφορία. Απλά, επεκτείναμε λίγο τις υπάρχουσες πεζοδρομήσεις και ¨ρυθμίσαμε¨ την υπάρχουσα κατάσταση, για να καταλήξουμε στο συμπέρασμα : γκαράζ στα Περιβολάκια!

Η Κίνηση Πολιτών στην ημερίδα της για το κυκλοφοριακό (16/04/2008) πρότεινε μία ζωτικής σημασίας πολεοδομική παρέμβαση.
Πρότεινε την ενοποίηση του χώρου Περιβολάκια / Δικαστικό / Δημοτικό Σχολείο σε ένα μεγάλο Πάρκο και την ενοποίηση του, μέσω της πεζοδρόμησης της Εθν Αντιστάσεως, με τον Φλοίσβο.
Με βάση και άξονα την παρέμβαση αυτή ¨ρυθμίστηκε¨ στην συνέχεια και η κίνηση των αυτοκινήτων. Ένα κέντρο, συνολικά πράσινο, από την Αδειμάντου έως τον Φλοίσβο και την Εθν. Ανεξαρτησίας έως την Απ. Παύλου, σε συνδυασμό με την μονοδρόμιση της Δαμασκηνού και διάβαση, ήπιας κυκλοφορίας, την Κύπρου (για εξυπηρέτηση κυρίως της Αγοράς), όπως προτείνουμε, αντιμετωπίζει το πρόβλημα αυτοκίνητο στο κέντρο.
Η πρόταση αυτή έτυχε της γενικής αναγνώρισης όλων σχεδόν των παρευρισκομένων, ακόμα και αυτού του κ. Δημάρχου! Παρόλα αυτά όμως, στην παρούσα μελέτη, ο κεντρικός πυρήνας της πρότασης μας, η δημιουργία δηλαδή του Πάρκου, δεν λαμβάνεται καθόλου υπ’ όψιν.


Ας σταθούμε συνοπτικά στις σημαντικότερες προτεινόμενες παρεμβάσεις της μελέτης :

1. Πεζοδρομήσεις
Σύμφωνα με την μελέτη, στην περιοχή των προτεινόμενων πεζοδρομήσεων αναμένεται μείωση της τοπικής κυκλοφορίας και αποφόρτιση της ευαίσθητης περιοχής της πλατείας – δικαστηρίων – δημοτικών σχολείων (ενώ εξυπηρετούνται πιθανά μελλοντικά σχέδια για υπόγειο γκαράζ και ενοποίησης δημοσίων Χώρων)!
Ο τελικός σχεδιασμός όμως των παρεμβάσεων δεν δείχνει να εναρμονίζεται και πολύ με την αρχή αυτή.
Ενδεικτικά αναφέρουμε το σχέδιο με τίτλο ¨Προτεινόμενες Πεζοδρομήσεις¨ (Αριθ. Σχεδίου 3.1). Αν υποθέσουμε ότι το κέντρο χωρίζεται κάθετα και οριζόντια από τις οδούς Εθνικής Αντιστάσεως και Κύπρου. Το κομμάτι που ορίζεται από τις οδούς Εθνικής Αντιστάσεως / Κύπρου / (Δερβενακίων) Εθνικής Ανεξαρτησίας σηκώνει κυριολεκτικά το μεγάλο βάρος της κίνησης, ενώ αντίστοιχα το κομμάτι Εθνικής Αντιστάσεως / Κύπρου / (Περιάνδρου) Αποστόλου Παύλου, είναι πεζοδρομημένο!
Ο ετεροβαρής αυτός σχεδιασμός αιτιολογείται, αποκλειστικά σχεδόν, από την πρόθεση για μετατροπή της πλατείας Τσαλδάρη (Περιβολάκια) σε υπόγειο γκαράζ. Φαίνεται ότι το υπόγειο γκαράζ και η χωροθέτησή του, ¨απαιτούν¨ όλες αυτές τις ρυθμίσεις.

Θα σταθούμε ακόμα σε ορισμένα σημεία παραθέτοντας τα παρακάτω:
• Η πεζοδρόμηση της Κύπρου και της Περιάνδρου δείχνει αρκετά προβληματική. Στην Κύπρου γιατί τα αυτοκίνητα τροφοδοσίας θα καταργούν σχεδόν την έννοια του πεζοδρόμου, ενώ η πεζοδρόμηση της Περιάνδρου (που απλά συμπληρώνει σχεδιαστικά τις υπόλοιπες) μεγιστοποιεί το πρόβλημα δυσκολεύοντας ακόμη περισσότερο την κίνηση τροφοδοσίας των καταστημάτων.
• Η Δαμασκηνού παραμένει διπλής κατεύθυνσης και δεν ¨ενοποιεί¨ τον Φλοίσβο με τον πεζόδρομο της Εθνικής Αντιστάσεως, έστω με μία διαμόρφωση οδοστρώματος ή ένα φανάρι για την ρύθμιση κίνησης πεζών και οχημάτων.
• Η Κολοκοτρώνη, ως πεζόδρομος, σταματά στην Κύπρου απλά και μόνο γιατί πρέπει τα αυτοκίνητα να κινηθούν στον ¨περιφερειακό¨ του Δικαστικού Μεγάρου.
• Κατ’ αντιστοιχία, η Δερβενακίων ¨υποβιβάζεται¨ σε σχέση με την Περιάνδρου. Η μεν γίνεται πεζόδρομος, η δε τοπική οδός και μάλιστα με την μοναδική αριστερή στροφή από την Δαμασκηνού.
• Οι πράσινες (!)(σύμφωνα με το χρωματισμό του σχεδίου) συλλεκτήριες οδοί γύρω από τα Περιβολάκια εκρέουν αλλά και τροφοδοτούνται από την Κολιάτσου, που από δευτερεύουσα οδός θα γίνει σίγουρα Πρωτεύουσα Αρτηρία!
Συμπερασματικά όλες οι πεζοδρομήσεις που προτείνονται, δεν έχουν στόχο, δεν βγάζουν πουθενά, δεν ενοποιούν τίποτα. Συμπληρώνουν και επεκτείνουν, απλά, τις παλαιότερες πεζοδρομήσεις.
Αναρωτιόμαστε μήπως θα ήταν καλύτερα να μιλήσουμε και για δρόμους ήπιας κυκλοφορίας, που δεν υπάρχουν(!) πουθενά στην μελέτη;


2. Στάθμευση

Οι γενικές κατευθύνσεις της μελέτης, σε ότι αφορά τη στάθμευση είναι η ορθολογική κατανομή θέσεων σε σχέση με την κυκλοφοριακή ικανότητα των δρόμων, η αποθάρρυνση των εργαζόμενων για στάθμευση μεγάλης διάρκειας, η προστασία του κέντρου από προσέλευση μεγάλου αριθμού αυτοκινήτων και η συνεργασία με την αστική συγκοινωνία.
Ενώ λοιπόν επιδιώκονται τα παραπάνω (δηλαδή ¨να βγάλουμε τα αυτοκίνητα από το κέντρο¨), ταυτόχρονα τα βάζουμε στο κέντρο με την πρόταση για δημιουργία γκαράζ στα Περιβολάκια, έστω και υπόγεια!
Η Κίνηση Πολιτών είναι αντίθετη στην επιλογή της κατασκευής υπόγειου γκαράζ γιατί πέραν των περιβαλλοντικών επιπτώσεων (καταστροφής του μοναδικού χώρου πρασίνου στο κέντρο της πόλης) αυτό παράλληλα:
- Υποβαθμίζει τη αισθητική του χώρου, αφού χαλάει το υπάρχον πράσινο και τα δένδρα της πλατείας.
- Αυξάνει την τοπική κυκλοφορία και φορτίζει την ευαίσθητη περιοχή της πλατείας – δικαστηρίων – δημοτικών σχολείων.
- Δημιουργεί περισσότερη ανισορροπία μεταξύ κυκλοφοριακής ικανότητας δικτύου (μειωμένης λόγω πεζοδρομήσεων) και αύξησης (ή και διατήρησης ) του αριθμού θέσεων στάθμευσης.
- Δεν λαμβάνει υπόψη την βασική κατεύθυνση της μελέτης περί αλλαγής νοοτροπίας στη χρήση Ι.Χ. και τα μέτρα που πρέπει να παρθούν στα πλαίσια της βιώσιμης κινητικότητας.
- Δεν εξασφαλίζει την κινητικότητα πεζών και ποδηλατών σε μια «ευαίσθητη» περιοχή.
- Δεν εξασφαλίζει την διαθεσιμότητα των θέσεων στάθμευσης στους δημότες των οποίων η θέση στάθμευσης καταργήθηκε λόγω π.χ. πεζοδρόμησης. Αλλά ούτε και στους επισκέπτες του κέντρου της πόλης αφού τίποτα δεν δεσμεύει τον εργολάβο για συνεχή ροή και όχι ενοικίαση θέσεων με το μήνα , ιδίως σε όσους μπορούν να περάσουν το κόστος στα έξοδα της επιχείρησής τους.
- Σε τελική ανάλυση αναιρεί όλες τις πολιτικές και κατευθύνσεις που έχει δώσει η μελέτη, εξασφαλίζοντας έναν ασαφή αριθμό θέσεων στάθμευσης (αφού αυτός δεν αναφέρεται πουθενά στη μελέτη), που σίγουρα δεν καλύπτουν το μετρούμενο έλλειμμα.

3. Αστικές συγκοινωνίες

Σύμφωνα με τη μελέτη οι αστικές συγκοινωνίες καλούνται να επιτελέσουν το σημαντικότερο έργο στην κατεύθυνση αναβάθμισης του αστικού χώρου, μείωσης της χρήσης Ι.Χ. και προώθησης της αστικής κινητικότητας και θα πρέπει να αποτελέσουν το πρώτο μέτρο που θα προωθηθεί.
Στη βάση των παραπάνω προτάσεων οι προτεινόμενες διαδρομές δεν επαρκούν να καλύψουν την περιοχή της Κορίνθου και των Δημοτικών της Διαμερισμάτων και θέλουν ιδιαίτερη μελέτη. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι η περιμετρική δεν επαρκεί. Δεν προβλέπεται σύνδεση με τη νέα σχεδιαζόμενη Νομαρχία, δεν υπάρχει γραμμή Συνοικισμός – Κανταρέ, Μπαθαρίστρα, Άγιος Γεώργιος, δεν προβλέπει διέλευση της γραμμής της Αρχαίας Κορίνθου από το 1ο-2ο Γυμνάσιο –Λύκειο κοκ.


Τελειώνοντας:
- Δεν θα σταθούμε ούτε στην μικρή –κατά την γνώμη μας - χρονική διάρκεια των μετρήσεων που απέφεραν τα νούμερα επί τη βάση των οποίων έγιναν οι διάφορες εκτιμήσεις και προτάθηκαν οι επεμβάσεις. Δεν θα σταθούμε ακόμα ούτε στο πλήθος των προτεινόμενων επιμέρους μελετών που ολοκληρώνουν (!) την παρούσα.

- Θα εστιάσουμε όμως την προσοχή μας στο τελευταίο κεφάλαιο της Μελέτης με τίτλο, ¨χρονικός προγραμματισμός των παρεμβάσεων¨, με τη σειρά που τις θέτει ο μελετητής:
1. Βραχυπρόθεσμες παρεμβάσεις. Πεζοδρομήσεις / αναδιάρθρωση
υπεραστικών διαδρομών / βελτίωση υποδομής και λειτουργίας αστικών συγκοινωνιών / σηματοδότηση κόμβων
2. Βραχυπρόθεσμες – μεσοπρόθεσμες παρεμβάσεις. Χωροθέτηση
υπαίθριων χώρων στάθμευσης
3. Μεσοπρόθεσμες παρεμβάσεις. Ελεγχόμενη στάθμευση /
Ποδηλατόδρομοι / Σύσταση γραφείου κυκλοφορίας
4. Μεσοπρόθεσμες – μακροπρόθεσμες παρεμβάσεις. Υπόγειο
γκαράζ (με την παρατήρηση ότι απαιτείται κοινωνική συναίνεση…)
5. Μακροπρόθεσμες παρεμβάσεις. Διανοίξεις οδικών τμημάτων

Στη βάση αυτού του χρονικού προγραμματισμού και με όλες τις παραπάνω παρατηρήσεις και ενστάσεις μας (πεζοδρομήσεις, στάθμευση, αστική συγκοινωνία), που θα πρέπει να γίνουν αντικείμενο μιας εκτενούς δημόσιας διαβούλευσης, η Κίνηση Πολιτών προτείνει ένα χρονοδιάγραμμα με σταδιακά βήματα που θα δοκιμάζονται στην πράξη.

Προτείνουμε λοιπόν:

α) για τους πεζοδρόμους, πριν αρχίσουμε την οποιαδήποτε διαμόρφωση, να ¨αποκλείσουμε¨, με κινητά εμπόδια, την κίνηση των αυτοκινήτων για να διαπιστώσουμε πως λειτουργεί και συμπεριφέρεται το σύστημα (κυκλοφοριακοί φόρτοι κλπ)

β) η ¨αναδιάρθρωση υπεραστικών διαδρομών, η βελτίωση υποδομής και λειτουργίας αστικών συγκοινωνιών, η σηματοδότηση κόμβων και η χωροθέτηση υπαίθριων χώρων στάθμευσης¨, να συμπεριληφθούν σε μία μελέτη (ακόμα και για λόγους οικονομίας χρόνου και χρημάτων) η οποία θα εκπονηθεί άμεσα, ώστε να δοκιμαστεί και αυτή.

γ) Να δρομολογηθεί άμεσα η ¨Σύσταση Γραφείου Κυκλοφορίας¨ (όπως και η Κίνηση Πολιτών έχει προτείνει), ώστε να παρακολουθεί τις παρεμβάσεις και τα αποτελέσματά τους, σε βάθος εύλογου χρόνου και να προτείνει στο Δημοτικό Συμβούλιο στη συνέχεια πιθανές τροποποιήσεις και τρόπους συνέχισης του έργου. Στο Γραφείο αυτό, πρέπει να δοθεί η δυνατότητα, αξιολόγησης για το αν, πού και πότε θα χρειαστούμε επιμέρους ειδικότερες μελέτες. Πρέπει να του δοθεί ακόμα η δυνατότητα, μη μόνιμων, παρεμβάσεων και διαφοροποιήσεων εφαρμογής της Μελέτης, ώστε να βρεθεί και να προταθεί, το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, επιστημονικά και κοινωνικά (με την μεγαλύτερη δηλαδή κοινωνική αποδοχή).


Καλούμε τη Δημοτική Αρχή:
• Να θέσει ως βασική προτεραιότητα και αρχή των παρεμβάσεών της την ποιοτική αναβάθμιση της ζωής στο κέντρο της πόλης.
• Να υιοθετήσει την πρόταση μας για την δημιουργία Πάρκου στον χώρο Περιβολάκια – Δικαστικό – Δημοτικό Σχολείο.
• Να αποδώσει, με τις κατάλληλες Πολεοδομικές παρεμβάσεις, το κέντρο της πόλης στους πολίτες και το πράσινο και όχι στα αυτοκίνητα και το μπετόν.

Η Κίνηση Πολιτών Δήμου Κορινθίων θα καταθέσει αναλυτικότερα τις απόψεις και προτάσεις της στην αναμενόμενη δημόσια διαβούλευση, που έχει υποσχεθεί η Δημοτική Αρχή. Εάν αυτή η διαβούλευση δεν πραγματοποιηθεί, η Κίνηση Πολιτών θα αναλάβει πρωτοβουλία για τη διοργάνωση σχετικής εκδήλωσης και τη συνέχιση του διαλόγου.


Κόρινθος, Αύγουστος 2008
Κίνηση Πολιτών Δήμου Κορινθίων
(Ομάδα Πολεοδομικών Παρεμβάσεων και Σχεδιασμού)