Καλλικράτους πλους ή αντιτιτανικός ορός

Εφημερίδα «Κεντρί» 24/4/10 (σε κάπως πιο ανεπτυγμένη εκδοχή)



“Επιχειρούμε να αλλάξουμε την πορεία του Τιτανικού…”, από δήλωση του υπουργού οικονομικών, αντιπλοιάρχου, κ. Γ. Παπακωνσταντίνου (15/2/10).

Αγνοώντας τα εν πολλοίς ιδιοτελή σενάρια, που εντέχνως ναυπηγούνται και καθελκύονται στους ανά την επικράτεια ταρσανάδες των ΜΜΕ, διάβασα το 298σέλιδο original «προσχέδιο» του υπό ελληνική σημαία «Καλλικράτη». Εδώ αυτοπεριορίζομαι σε κάποια μείζονα θεσμικά ζητήματα δημοκρατίας και συμμετοχής.

Το καράβι του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού άλλαξε στον νεότερο ιστορικό του πλου πολλές φορές όνομα: “Γραικία”, “Μελούνα”, “Των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών”, “Ψωροκώσταινα», “Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών”, “Ελλαδίτσα”, “Ελλαδάρα”, “Greece”, “Hellas”. Το γράψε-σβήσε συνεχίζεται. Πρόσφατα, ο υπουργός οικονομικών σπάζοντας στη μάσκα του μια μισοάδεια ρετσίνα (ούτε σάλιο για σαμπάνια!) το ξαναβάφτισε με το αισιόδοξο και καλοτάξιδο όνομα “Τιτανικός”.

Υπό οποιοδήποτε όνομα, το καράβι κουβαλάει στ’ αμπάρια του, ως ιστορικό έρμα, ένα αυταρχικό/πατερναλιστικό κράτος διαπλεγμένο με ένα πολιτικό/κομματικό σύστημα-πνίχτη της κοινωνίας, εκτροφέα και προστάτη πειρατικών τσούρμων, που κουρσεύουν συστηματικά και ατιμωρητί ό,τι πιο πολύτιμο διαθέτει: τον κοινωνικά παραγόμενο πλούτο.

Οσάκις οι κυβερνώντες εναλλάξ δικομματικοί καπετάνιοι διέρχονταν εσωτερική κρίση (ανταρσίες, ανικανότητες, διαφθορά, πειρατικά ρεσάλτα κ.ά), επιχειρούσαν να την εξαγάγουν ως κρίση του σκάφους της κοινωνίας. Η παρούσα κρίση, όμως, είναι όντως τύπου ‘Τιτανικού’. Το “αλλάζουμε (ρότα) ή βουλιάζουμε” αφορά άπαντες. Πρώτος υπεύθυνος το ΠΑΣΟΚ-καπετάνιος που βρίσκεται στο τιμόνι, αλλά υποψήφια θύματα όλοι οι επιβαίνοντες, ιδίως της Β’ και Γ΄ θέσης, ως στερούμενοι σωσιβίων λεμβών.

Στο ευρύτερο πλαίσιο των κυβερνητικών χειρισμών για στρίψιμο του τιμονιού και αλλαγή ρότας εντάσσεται και η μεταρρύθμιση στην αυτοδιοίκηση. Οι καλλικράτειες διακηρύξεις προθέσεων υπόσχονται ανοιχτές θάλασσες “αποκέντρωσης”, “συμμετοχής”, “δημοκρατίας”. Ευνόητο είναι και το κυβερνητικό ενδιαφέρον να επιτύχει η επιχειρούμενη μεταρρύθμιση και να προκύψουν αιρετοί τιμονιέρηδες που θα τη στηρίξουν.

Τούτων τεθέντων:

Ας δεχτούμε ότι για προς αποφυγήν του επαπειλούμενου ναυαγίου οφείλουμε να συμπράξουμε όλοι, αφού συνεπιβαίνουμε στο ίδιο πλοίο. Να ξηγιόμαστε, όμως. ΟΛΟΙ!

Θα είναι, λοιπόν, απαράδεκτη και κολάσιμη (επί ποινή πολιτικού απαγχονισμού στο μεσαίο κατάρτι) η διαφαινόμενη επιδίωξη της κυβέρνησης να επιβάλει αχθοφόρους της κομματικής γραμμής ως τιμονιέρηδες στο αυτοδιοικητικό σκάφος με φτηνά καραβίσια κόλπα.

Εξηγούμαι:

Το εκλογικό σύστημα γέρνει και μπατάρει σαν τα γερμανικά υποβρύχια. Παρά τα κάποια μερεμέτια, η ύφαλη αναλογικότητα του 60% είναι προκρούστεια και αποπνικτική για εκτός δικομματισμού αυτοδιοικητικά σχήματα. Οφείλει να φτάσει τουλάχιστον στα ίσαλα του κοινοβουλευτικού 85%. Όχι μόνο για λόγους δικαιοσύνης αλλά και γιατί πολλά μικρότερα σχήματα είναι συχνά δραστήριοι φορείς νέων ιδεών στις τοπικές κοινωνίες (π.χ. νοιάζονται για την πράσινη ανάπτυξη, την αποκέντρωση ή την τοπική προκοπή πολύ περισσότερο από πλείστους όσους μειωμένης ναυτοσύνης ξέμπαρκους ή αδιάφορους μαουνιέρηδες του κομματικού σωλήνα).

Οι συνενώσεις δέον να σχεδιαστούν με βάση μελετημένους κοινωνικά και αναπτυξιακά στόχους. Και όχι, όπως διαρρέεται, με κριτήρια βραχυβίως μεν ούρια για το κόμμα και τους αλληλοϋποστηριζόμενους βουλευτοβλαχοδημάρχους αλλά μεσομακροπροθέσμως τρικυμιώδη για τις τοπικές κοινωνίες. Η ΚΕΔΚΕ έχει εκπονήσει αξιόπιστες προτάσεις επ’ αυτού.

Ο εκδημοκρατισμός απαιτεί απαγκύρωση από το αναχρονιστικό και εξωθεσμικό κομματικό χρίσμα, που μεταλλάσσει τη δημοκρατική ελεύθερη επιλογή σε οιονεί άνωθεν ρουσφετολογικό διορισμό με αντιπαροχή την πίστη και την υποταγή στον εργοδότη. Οι τοπικές κοινωνίες είναι ώριμες και ικανές να πλεύσουν πλησίστιες επιλέγοντας ελεύθερα μεταξύ των καλύτερων πολιτών τους.

Ο κοινωνικός έλεγχος, η συμμετοχή, η συλλογικότητα, η διαφάνεια μπορούν να σφραγίσουν τις μπουκαπόρτες στα ρεσάλτα πειρατικών συμφερόντων.

Η κοινωνία των πολιτών είναι σε θέση να διασφαλίσει την εύπλοια αποδοκιμάζοντας τα κομματικά εμφυτεύματα στο σώμα της αυτοδιοίκησης και εμπιστευόμενη στο τιμόνι σχήματα και πρόσωπα ανεξάρτητα, φρέσκα, ικανά, ανιδιοτελή. Η ευθύνη είναι και δική της. Δε θα δικαιολογείται μετά να αναφωνεί έκπληκτη και κοψοχέρα: «Οι μούτσοι που γαμούσαμε (μπιπ) γίνανε καπετάνιοι». (Φίλε αναγνώστα, ομολογώ με αυτοκριτική συντριβή ότι η βωμολοχία υπερβαίνει τα όρια του πολιτικώς ορθού, κατεβάζει το επίπεδο και είναι καταδικαστέα. Αλλά μου αρέσει τόσο αυτή η εύστοχη λαϊκή ρήση! Ας μείνει μεταξύ μας).

Η κυβέρνηση υποχρεούται να διαλεχθεί εντίμως και ειλικρινώς με την αυτοδιοικητική κοινότητα και την κοινωνία των πολιτών (και όχι μόνο με τους τοπάρχες της) αποφεύγοντας μικροκομματικές και συγκεντρωτικές επιλογές. Τα λοιπά κομματικά καπετανάτα, εγκαταλείποντας εύκολους καταγγελτισμούς και ανέξοδους μαξιμαλισμούς, οφείλουν να καταθέσουν θετικές προτάσεις. Αλλέως, οι πολίτες, θυμωμένοι σφόδρα με απαξάπαν το πολιτικό/κομματικό σύστημα, θα το βυθίσουν αύτανδρο!

Ιδού, κάποιες προϋποθέσεις για ν’ αλλάξει ρότα η Αυτοδιοίκηση αλλά και ο ελληνικού νηολογίου ‘Τιτανικός’ προ του παγόβουνου. Την απευκταία επανάληψη της ιστορίας θα τη δούμε όλοι από τον πάτο!

Νίκος Φωτίου, μέλος της Δημοτικής Κίνησης “Πρωτοβουλία για τη Θεσσαλονίκη” (Δίκτυο Ανεξάρτητων Κινήσεων)