ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΤΜΗΜΑ Ν.ΕΥΒΟΙΑΣ
Χαινα και Αποστολίδου 29, 34100 Χαλκίδα
Τηλ.2221061285,86 Χαλκίδα, 01.07.2010
ΜΟΝΙΜΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ
Προς: Πρόεδρο Δ.Ε. ΤΕΕ / Π.Τ.Εύβοιας
Β. ΤΕΧΝΙΚΑ, ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ, ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΑ, ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΧΑΛΚΙΔΑΣ
Η Δημοτική Αγορά Χαλκίδας καταλαμβάνει ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο στον πυρήνα του εμπορικού κέντρου της νεώτερης πόλης τo οποίο περικλείεται από τους δρόμους Βενιζέλου, Αρεθούσης, Κριεζώτου και Νεοφύτου. Είναι αποτέλεσμα σχεδιασμού. Η αγορά είναι προσπελάσιμη από όλες τις οδούς.
-Τα κτίσματα της Α΄ φάσης (τέσσερα κτήρια) εκτίσθηκαν περι το 1883 έπειτα από απόφαση του τότε Δημάρχου Ηρακλή Γαζέπη και αποπερατώθηκαν το 1887.
Τα κτίσματα είναι μονώροφα απλού νεοκλασσικού ρυθμού.Χρησιμοποιούνται τυπικά νεοκλασσικά στοιχεία: αετώματα, γείσα, διακοσμητική κορνίζα κάτω από τη στέγη κ.α.
Ο ρυθμός της Β΄φάσης είναι του Μοντέρνου Κινήματος του μεσοπολέμου (BAUHAUS) και οι «ενθυμήσεις» νεοκλασικισμού ή αρτ-νουβώ κάνουν ακόμη πιο ενδιαφέρον και από ιστορικής άποψης το οικοδόμημα» Το νέο κτίσμα είναι κατασκευής του 1931.Στο κέντρο του υπαιθρίου χώρου υπήρχε κρουνός.
Ε. Η ΑΝΑΓΚΗ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΩΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΣΤΗΝ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙΔΑΣ
1. Η λειτουργία της Δημοτικής Αγοράς αποτέλεσε αναπόσπαστο τμήμα της ζωής και της ιστορίας της πόλης τα τελευταία 125 χρόνια. Αυτό και μόνο το γεγονός την καθιστά ιστορικό σημείο της Χαλκίδας δηλαδή μνημείο νεώτερο που χρήζει προστασίας σύμφωνα με την ελληνική και διεθνή νομοθεσία. Επιπλέον:
- Στα κτήρια της Δημοτικής Αγοράς απαθανατίζονται δυο ρυθμοί αντίστοιχοι των εποχών που κτίσθηκαν, ο νεοκλασσικός και αυτός του BAUHAUS, με αρμονική λειτουργική συνύπαρξη, και αυτό είναι μια ιδιαιτερότητα που δεν συναντούμε σε άλλη ελληνική Δημοτική Αγορά, εξ όσων γνωρίζουμε.
- Μας παρέχει πολύτιμες πληροφορίες για τις κοινωνικές και οικονομικές σχέσεις, για τον τρόπο ζωής, τις αισθητικές αξίες, την κλίμακα των κτηρίων, τα υλικά των εποχών που κτίσθηκε κλπ
- Έχοντας τις αρετές των εποχών της κατασκευής της (χαμηλή πυκνότητα δόμησης, χαμηλά ύψη ) δίνει το μέτρο «ηρεμίας» και «ανθρώπινης» αρχιτεκτονικής εκείνων των εποχών σε αντίθεση με τα σημερινά πρότυπα.
- Όντας στο κέντρο του πολεοδομικού ιστού αποτέλεσε επιτυχημένο παράδειγμα πολεοδομικής οργάνωσης του κέντρου της πόλης και σύνδεσης του αστικού χώρου με την αγροτική ενδοχώρα.
2. Η σημερινή φυσιογνωμία της Χαλκίδας είναι μιας πόλης που χτίσθηκε πρόσφατα, πάνω στα χειροτέρα αθηναϊκά πρότυπα. Ωστόσο, η Χαλκίδα είναι πόλη αρχαία με συνεχή παρουσία στο χώρο, που δεν φρόντισε να κρατήσει τεκμήρια της ιστορίας της ούτε της αρχαίας ούτε της νεώτερης, και έσπευσε να εξαφανίσει κάτω από την λογική του εύκολου εργολαβικού κέρδους το μεγαλύτερο μέρος της νεώτερης αρχιτεκτονικής της κληρονομιάς. Σημερινή υποχρέωση όλων είναι να διατηρηθούν και αναστηλωθούν τα λίγα εναπομείναντα μνημεία της ως ελάχιστη προσπάθεια να αποκτήσει μια δική της φυσιογνωμία, ως προϋπόθεση για την βιώσιμη ανάπτυξη της.
Η Δημοτική Αγορά ως εξέχον και μοναδικό μνημείο της νεώτερης κληρονομιάς της Χαλκίδας χρειάζεται να διασωθεί και να αναστηλωθεί.
3. Θα άξιζε σε αυτό το σημείο να αναρωτηθεί κάποιος το πώς και το γιατί η Δημοτική Αγορά, ένας δημοτικός χώρος τέτοιας σημασίας στην «καρδιά» της πόλης, έφθασε σε αυτό το σημείο της πλήρους απαξίωσης, και γιατί οι δημοτικές αρχές δεν προέβαιναν στις αναγκαίες επεμβάσεις για καθαρισμό, επισκευές και φύλαξη του συγκροτήματος.
Μια εξήγηση δίνει ο καθηγητής κ.Π.Καρύδης- «Εγώ πιστεύω ότι η εγκατάλειψη μνημείου είναι μεγάλο αδίκημα. Επίτηδες το αφήσανε να έρθει σε αυτήν την κατάσταση για να κατεδαφιστεί-επίτηδες το έχουν κάνει ώστε στη θέση του να ανεγερθεί ένα καινούργιο πολυώροφο…»
Στην Έκθεση του ΕΜΠ αναφέρεται σχετικά με τις αιτιάσεις για κατεδάφιση: «Τα εκφρασθέντα από ορισμένους φορείς επιχειρήματα ότι πρέπει να κατεδαφιστεί διότι είναι σε πανάθλια κατάσταση με τρωκτικά κλπ θα πρέπει πλέον να σταματήσουν να χρησιμοποιούνται, είναι το μόνιμο επιχείρημα από δεκαετιών σε πάρα πολλές περιπτώσεις, και δεν δείχνουν πλέον άγνοια αλλά δόλο δεδομένου ότι όλα τα παλιά κτήρια που είναι εγκαταλειμμένα φθάνουν σε τέτοιες καταστάσεις, ακόμη και η Ακρόπολη των Αθηνών ήταν το 1832 πανάθλιος και βρώμικος οικισμός.»
4. Η ανάγκη αναστήλωσης της Δημοτικής Αγοράς αμφισβητήθηκε έντονα πρωτίστως από τις Δημοτικές αρχές της Χαλκίδας εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Έγιναν, μάλιστα, προσπάθειες κατεδάφισης της.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον νέο νόμο (3028/2002) περί προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς «Ο Δήμος, ως κύριος του μνημείου, υποχρεούται … να μεριμνά για την άμεση εκτέλεση εργασιών συντήρησης, στερέωσης, η προστασίας του μνημείου, χωρίς υπαίτια καθυστέρηση, με δική του δαπάνη και υπό την εποπτεία και τις υποδείξεις της Υπηρεσίας … Η πλημμελής φύλαξη, διατήρηση η συντήρηση του μνημείου διώκεται ποινικά.»
Θ. Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΟΥ ΤΕΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑΣ ΑΓΟΡΑΣ
Η ανάδειξη του Μνημείου της Δημοτικής Αγοράς και η ανάπλαση της Πλατείας Εβδομαδιαίας Αγοράς πρέπει να γίνει με μια μελέτη που θα προκύψει από έναν ενιαίο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟ ΙΔΕΩΝ με ανοιχτή διαδικασία. Οι επεμβάσεις στον δημόσιο χώρο δεν είναι υποθέσεις βιτρίνας και εντυπωσιασμού. Είναι πολύ σοβαρές ενέργειες που παράγουν μια νέα ποιότητα στον χώρο, τον «σφραγίζουν» με την παρουσία τους για πολλά χρόνια, μπορεί και εκατονταετίες, όπως έγινε και με την Δημοτική Αγορά. Αυτή η ποιότητα επηρεάζει θετικά ή αρνητικά την ζωή των πολιτών μετά την ολοκλήρωση του έργου Αυτή η ποιότητα, επίσης, παράγει ένα διαρκές αισθητικό αποτέλεσμα με διδακτικές -καλές ή κακές- επιρροές. Είναι, επίσης, οι επεμβάσεις στον δημόσιο χώρο, συνήθως, πολυδάπανες και ως τέτοιες θα έπρεπε να σταθμίζονται ιδιαίτερα αφού τα χρήματα δίδονται από τα δημόσια ταμεία, δηλαδή, από τους πολίτες.
Η πόλη της Χαλκίδας και οι πολίτες της μόνον όφελος θα έχουν (περιλαμβανομένου και του τελικού κόστους των έργων που θα δρομολογηθούν) από την διενέργεια του ανοιχτού πανελλήνιου αρχιτεκτονικού διαγωνισμού ιδεών.
Μην μπερδεύεστε. Αυτά δεν συμβαίνουν στην Κόρινθο. Εμείς, εδώ, δεν έχουμε τέτοια προβλήματα. Την δική μας Δημοτική Αγορά, απλά, την γκρεμίζουμε!
Αιδώς.
Βασίλης Αυλωνίτης
ΥΓ.: Τα παραπάνω αποσπάσματα είναι από την εισήγηση της Μόνιμης Επιτροπής Αρχιτεκτονικών Θεμάτων και Θεμάτων Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Συλλόγου Διπλωματούχων Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Ευβοίας, ο οποίος διοργάνωσε την Κυριακή 28 Νοεμβρίου 2010, ημερίδα με θέμα «Η Δημοτική Αγορά Χαλκίδας και η σχέση με το μέλλον της πόλης». Ο ΣΔΑΜΕ έχει μελετήσει το θέμα της αναστήλωσης της Δημοτικής Αγοράς και με την ημερίδα ανοίγει ένα διάλογο με την κοινωνία της πόλης για την σωτηρία του μνημείου και την επαναλειτουργία του. Το πλήρες κείμενο της εισήγησης
διαβάστε το εδω
Συνεχίζεται..
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου